Menu
Choroby przewlekłe są w dzisiejszych czasach stałym elementem pojawiającym się wśród społeczeństw krajów rozwiniętych. W początkach ubiegłego stulecia ludzie mierzyli się głównie z chorobami zakaźnymi, takimi jak zapalenie płuc, czy gruźlica. Pod koniec XX wieku ich miejsce zaczęły zajmować choroby przewlekłe, które nie są związane z zakażeniem bakterią lub wirusem. Na ich występowanie mają wpływ inne czynniki i przemiany życia społecznego. Obecność chorób przewlekłych nasiliła się w społeczeństwie w latach 80. Dzisiaj najczęściej dotykają one osób starszych, jednak wiek nie jest w tej kwestii jedynym wyznacznikiem, ponieważ choroby przewlekłe występują również u ludzi młodych, czy dzieci.
Głównym kryterium, które pozwala zdefiniować chorobę przewlekłą jest długi czas jej trwania. Inną cechą tego typu chorób jest fazowość i powolny postęp. Oznacza to, że objawy, często są niewidoczne. Pierwsze symptomy pojawiają się z czasem, zmiany i objawy, mogą zanikać i wracać. Najczęściej świadomość, że coś faktycznie może się dziać pojawia się dopiero w rozwiniętej fazie choroby.
W przypadku chorób przewlekłych bardzo często trudno jest określić również przyczynę ich powstawania. Nie wywołują ich patogeny. W wielu sytuacjach główną rolę odgrywa predyspozycja genetyczna. Dzisiaj jednak na nasze zdrowie silnie wpływają również czynniki takie jak: zanieczyszczenie powietrza, niezdrowa dieta, przetworzone produkty, zmiany środowiskowe, używki, niska aktywność ruchowa, czy stres.
W chorobach przewlekłych często nie istnieje możliwość całkowitego ich wyleczenia, a jest to bardziej uśmierzanie istniejących objawów i zmniejszanie ich intensywności. Charakteryzuje je także możliwość remisji, czyli nawrotu choroby. Nawet jeśli pacjent przez dłuższy okres czuł się dobrze i nie obserwował żadnych niepokojących symptomów. Choroby przewlekłe mają różne określone etapy przebiegu, a także do każdego z nich stosować można odmienny rodzaj leczenia, również leczenie operacyjne. Mają one zazwyczaj wpływ na cały organizm i mogą zakłócać pracę różnych układów. Często oddziałują na funkcjonowanie jednostki w zakresie nie tylko fizycznym, ale też społecznym i psychicznym.
Jednak przy dzisiejszym rozwoju medycyny, pacjenci mają większe szanse na normalne i szczęśliwe życie.
Istnieje około 150 jednostek chorób przewlekłych. W literaturze wyodrębnione są różne rodzaje klasyfikacji. Jeden z nich wyróżnia klasyfikację ze względu na lokalizację choroby, czyli np. choroby układu oddechowego. Światowa Organizacja Zdrowia wyróżniła cztery grupy, w które wliczają się konkretne choroby przewlekłe.
Są to:
1. nowotwory
2. choroby układu krążenia (choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, zawał serca
3. cukrzyca (typu 1 i cukrzyca typu 2, cukrzyca ciążowa i nieprawidłowa tolerancja glukozy),
4. przewlekłe schorzenia układu oddechowego (astma, POCHP)
Poza tym, do chorób przewlekłych należy również AIDS, choroba przenoszona drogą płciową, powodowana wirusem HIV.
Choroba w ramach postępowania wyniszcza układ odpornościowy człowieka. Nie istnieje przeciw niej żadne lekarstwo, więc całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Odpowiednie leczenie może jednak odsuwać w czasie skutki rozwoju choroby.
Do jednostek chorobowych zaliczanych jako przewlekłe, także związane z funkcjonowaniem układu immunologicznego człowieka, należy również stwardnienie rozsiane (SM). U osób, które chorują na stwardnienie rozsiane układ odpornościowy nie działa tak jak powinien i zamiast bronić, atakuje warstwę chroniącą nerwy, czyli mielinę. Jest ona odpowiedzialna również na przesyłanie bodźców.
SM nie daje jednoznacznych objawów. Mogą to być drżenia różnych części ciała, zaburzenia równowagi, zmęczenie, zaburzenia widzenia, zaburzenia poznawcze czy seksualne. Nie da się wyleczyć stwardnienia rozsianego, jednak dzięki odpowiednim metodom leczenia i prowadzeniu zdrowego stylu życia, osoby chorujące na SM mogą funkcjonować i cieszyć się dobrą jakością życia.
Inne choroby przewlekłe to m.in.:
Michał Ziarko w swojej publikacji Zmaganie się ze stresem choroby przewlekłej opisuje związek pomiędzy zdrowiem fizycznym a psychicznym. Traktuje on chorobę przewlekłą jako źródło stresu chronicznego – stałego. To związane jest natomiast z charakterem jaki mają choroby przewlekłe tj. z tym, że są z nami cały czas, mamy je kolokwialnie mówiąc „z tyłu głowy”.
Choroba przewlekła jest złożoną sytuacją. Trudną na płaszczyźnie poznawczej, emocjonalnej społecznej i życiowej. Zmusza chorego i najczęściej również jego bliskich, do radzenia sobie z nową, zupełnie nieznaną wcześniej sytuacją. Osoba chora zostaje w pewnym sensie „wrzucona” w nową rzeczywistość. To prowadzi często do dalszych następstw, takich jak poczucie beznadziei u chorych, które mogą przerodzić się w problemy natury psychologicznej i np. zwiększać możliwość zachorowania na depresję. Chorym towarzyszy też ból, powodujący dyskomfort fizyczny i psychiczny.
Ważne jest, aby wiedzieć jak wspierać siebie samego lub twoją bliską osobę, która choruje przewlekle. Co robić, co mówić, a czego lepiej unikać. Przygotowaliśmy krótki poradnik jak wspierać w chorobie 
.
Znajdziecie go tutaj: https://pacjencipacjentom.pl/poradnik-jak-wspierac-w-chorobie-takze-dla-bliskich-i-przyjaciol/
Artykuł opublikowany w ramach realizacji projektu „Rozwijamy aplikację Pacjenci Pacjentom z Tobą”, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
Źródła:
Ziarko M. Zmaganie się ze stresem choroby przewlekłej, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2014, s. 13-18;45-46.
Czym jest SM?, Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, https://ptsr.org.pl/strona/4,czym-jest-sm
kontakt
fundacja@ludzieimedycyna.pl
ul. Barska 11/13/16
K02-315 Warszawa
@ 2023 Wszelkie prawa zastrzerzone Fundacja Ludzie i Medycyna